Rząd chce rozwijać najem społeczny. Przyjęto nowy program dla zagrożonych wykluczeniem mieszkaniowym

Według statystyk w Polsce ponad 51% młodych ludzi pomiędzy 24-35 rokiem życia mieszka z rodzicami lub krewnymi. Jest to spowodowane m.in. brakiem możliwości finansowych do pozyskania lokalu w najem lub na własność na rynku mieszkaniowym oraz niewystarczającą dostępnością oferty najmu społecznego. Koszty kredytów i rosnące ceny materiałów budowlanych ograniczają dostępność mieszkań.

Inwestycje gmin w zasób komunalny wciąż stanowią niewielki udział rynku najmu (niewiele ponad 1% rynku). Według danych GUS za 2021 r. w Polsce istnieje około 1,8 mln pustostanów mieszkaniowych należących do prywatnych właścicieli, czyli nieużytkowanych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, które nie są zamieszkiwane, a których znaczna część mogłaby zostać po ewentualnym remoncie udostępniona na wynajem.

Celami Społecznych Agencji Najmu (SAN) są:

• zwiększenie oferty mieszkaniowej dla osób o średnich i niższych dochodach,

• rozszerzenie narzędzi dostępnych dla gmin w ramach realizacji lokalnej polityki mieszkaniowej o formułę, która może stanowić uzupełnienie oferty mieszkaniowej gminy w stosunku do zasobu komunalnego,

• rozwój rynku mieszkań na wynajem.

Działalność SAN może prowadzić spółka gminna, stowarzyszenie, fundacja, spółdzielnia socjalna lub inne organizacje prowadzące działalność pożytku publicznego. Warunkiem prowadzenia działalności SAN na terenie gminy jest zawarcie z gminą umowy o współpracy, w oparciu o ustalone przez gminę kryteria najmu.

SAN-y mogą świadczyć równolegle usługi społeczne, adekwatnie do potrzeb lokatorów, służące:

• zaspokojeniu potrzeb integracyjnych, a także

• zapewnieniu dostępu np. do usług opiekuńczych, asystenckich i innych wspomagających funkcjonowanie najemców o szczególnych potrzebach.

W ocenie rządu usługi zintegrowane oddziałujące na kilka obszarów potrzeb jednocześnie, w bardziej efektywny sposób wpływają na poprawę sytuacji życiowej osób z nich korzystających oraz skuteczniej zmniejszają ryzyko zadłużeń czynszowych.

Celem nowego programu jest pomoc dla osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej poprzez kompleksowy system wsparcia w obszarze mieszkaniowym, zawodowym i społecznym.

Program przewiduje m.in.:

• tworzenie i rozwój Społecznych Agencji Najmu,

• remonty i adaptacje lokali mieszkalnych i pustostanów na potrzeby SAN,

• dopłaty do czynszów lokatorów SAN, jak również

• utworzenie funduszu rezerwy czynszowej w SAN.

Program kierowany jest przede wszystkim do osób i rodzin pochodzących z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (zwłaszcza mieszkaniowym) lub w znajdujących się w innej trudnej sytuacji życiowej, a także osób znajdujących się w luce czynszowej. Dodatkowo adresatami programu są także repatrianci oraz uchodźcy znajdujący się na terenie Polski.

Za koordynację, monitoring i realizacje programu będzie odpowiedzialny międzyresortowy Komitet Sterujący. Pieniądze na realizację programu będą pochodzić z budżetu państwa oraz środków Unii Europejskiej. Zadaniem Komitetu Sterującego będzie określenie i przygotowanie nowych inicjatyw legislacyjnych, programowych i finansowych służących realizacji programu.